Św. Jan Nepomucen

A właściwie Jan z Pomuk (dzisiejsze miasto Nepomuk w okresie (powiecie) Pilzno, 80 km od Pragi), urodzony pomiędzy 1340 a 1350 rokiem, zmarł około 20 marca 1393 roku w Pradze. Był synem miejskiego urzędnika o nazwisku Welfin. W 1370 roku, po ukończeniu szkoły został klerykiem i notariuszem w praskiej kurii biskupiej. W 1380 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Po ukończeniu studiów prawa na uniwersytecie praskim (1381r.) i teologii w Padwie (1382 - 1387r.) został mianowany na kanonika - proboszcza kościoła śś. Piotr i Pawła na Wyszehradzie. W 1390r. arcybiskup mianuje go archidiakonem i proboszczem w Zatoce (Saaz). Niedługo później został wikariuszem generalnym arcybiskupstwa praskiego, tym samym stając się pierwszą osobą w arcybiskupstwie praskim po arcybiskupie. Jego śmierć związana jest konfliktem króla czeskiego Wacława IV Luksemburczyka, a arcybiskupem praskim Janem z Jensztajna. W 1393 roku kiedy stosunki pomiędzy arcybiskupem, a królem znacznie się zaogniły, Wacław IV postanowił dla swojego poplecznika i kapelana utworzyć nowe biskupstwo w Kladrubach. Nowemu biskupstwu miały być przekazane znaczne dobra i posiadłości należące do klasztoru w Jansztajnach. Jan z Pomuk wraz jego kanonikiem Mikołajem zostali aresztowani i osadzeni w więzieniu na Starym Mieście, gdzie zostali poddani torturom przez samego króla, nie wiadomo czego król chciał się dowiedzieć. około 20 marca kiedy doszło już do ugody pomiędzy królem, a biskupem, zamęczony Jan z Pomuk został zrzucony do Wełtawy z mostu Karola. Znacznie później w XVI wieku pewien czeski duchowny i kronikarz umieścił w swoich kronikach jakiegoś duchownego, osobistego spowiednika królowej Zofii, żony Wacława IV, który został przez króla skazany na śmierć za nie ujawnienie tajemnicy spowiedzi. Oba te fakty połączyła tradycja kościelna i od tej pory był szerzony kult świętego. W 1710 r. na polecenie cesarza Józefa II rozpoczęto proces kanonizacyjny. Papież Innocenty potwierdził oddawany mu powszechnie tytuł błogosławionego. W 1729 roku po sześcioletnim procesie kanonizacyjnym, papież Benedykt XIII ogłosił Jana Nepomucena świętym.

Św. Jan Nepomucen jest patronem:

miejsc i osób związanych z wodą:
- marynarzy
- flisaków
- rybaków
- powodzian
- mostów
- brodów
- etc.
dobrej spowiedzi
spowiedników
dobre sławy

Miejsca występowania posągów patrona:

mosty
brody
przystanie
miejsca przeprawy przez wodę
rynki
wnętrza i okolice kościołów
wiejskie drogi
kaplice
miejsca odosobnione

Atrybuty świętego:

krzyż
gałązka palmowa
aureola (od 3 do 10 gwiazdek, przeważnie 5)
strój barokowy
- czarna sułtanna
- biała komża lub krótka peleryna z gronostajowego futra
książka zamykana na kłódkę (rzadki atrybut)
palec na ustach jako symbol milczenia (rzadki atrybut)

Wspomnienie św. Jana Nepomucena

16 maja
21 maja - tylko diecezje katowicka i opolska (16 maja jest tam wspomnienie św. Andrzeja Boboli)

Autor:
Tomasz Herud

Na podstawie:
materiały własne
załącznik nr 5 do regulaminu odznaki
żywoty świętych
wikipedia.org