jaktrafic.org
Nepomuki
Żywot świętego
Wykazy nepomuków
dolnośląskie
małopolskie
opolskie
podkarpackie
śląskie
wielkopolskie
reszta polski
Czechy
Słowacja
zagranica
Odznaka
Szlakami św. Jana Nepomucena
Zdobywcy odznaki SzJN

Św. Jan Nepomucen


Figura na moście na Jedlicy w Kowarach

A właściwie Jan z Pomuk (dzisiejsze miasto Nepomuk w okresie (powiecie) Pilzno, 80 km od Pragi), urodzony pomiędzy 1340 a 1350 rokiem, zmarł około 20 marca 1393 roku w Pradze. Był synem miejskiego urzędnika o nazwisku Welfin. W 1370 roku, po ukończeniu szkoły został klerykiem i notariuszem w praskiej kurii biskupiej. W 1380 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Po ukończeniu studiów prawa na uniwersytecie praskim (1381r.) i teologii w Padwie (1382 - 1387r.) został mianowany na kanonika - proboszcza kościoła śś. Piotr i Pawła na Wyszehradzie. W 1390r. arcybiskup mianuje go archidiakonem i proboszczem w Zatoce (Saaz). Niedługo później został wikariuszem generalnym arcybiskupstwa praskiego, tym samym stając się pierwszą osobą w arcybiskupstwie praskim po arcybiskupie. Jego śmierć związana jest konfliktem króla czeskiego Wacława IV Luksemburczyka, a arcybiskupem praskim Janem z Jensztajna. W 1393 roku kiedy stosunki pomiędzy arcybiskupem, a królem znacznie się zaogniły, Wacław IV postanowił dla swojego poplecznika i kapelana utworzyć nowe biskupstwo w Kladrubach. Nowemu biskupstwu miały być przekazane znaczne dobra i posiadłości należące do klasztoru w Jansztajnach. Jan z Pomuk wraz jego kanonikiem Mikołajem zostali aresztowani i osadzeni w więzieniu na Starym Mieście, gdzie zostali poddani torturom przez samego króla, nie wiadomo czego król chciał się dowiedzieć. około 20 marca kiedy doszło już do ugody pomiędzy królem, a biskupem, zamęczony Jan z Pomuk został zrzucony do Wełtawy z mostu Karola. Znacznie później w XVI wieku pewien czeski duchowny i kronikarz umieścił w swoich kronikach jakiegoś duchownego, osobistego spowiednika królowej Zofii, żony Wacława IV, który został przez króla skazany na śmierć za nie ujawnienie tajemnicy spowiedzi. Oba te fakty połączyła tradycja kościelna i od tej pory był szerzony kult świętego. W 1710 r. na polecenie cesarza Józefa II rozpoczęto proces kanonizacyjny. Papież Innocenty potwierdził oddawany mu powszechnie tytuł błogosławionego. W 1729 roku po sześcioletnim procesie kanonizacyjnym, papież Benedykt XIII ogłosił Jana Nepomucena świętym.

Św. Jan Nepomucen jest patronem:

  • miejsc i osób związanych z wodą:
    • marynarzy
    • flisaków
    • rybaków
    • powodzian
    • mostów
    • brodów
    • etc.
  • dobrej spowiedzi
  • spowiedników
  • dobre sławy

Miejsca występowania posągów patrona:

  • mosty
  • brody
  • przystanie
  • miejsca przeprawy przez wodę
  • rynki
  • wnętrza i okolice kościołów
  • wiejskie drogi
  • kaplice
  • miejsca odosobnione

Atrybuty świętego:

  • krzyż
  • gałązka palmowa
  • aureola (od 3 do 10 gwiazdek, przeważnie 5)
  • strój barokowy
    • czarna sułtanna
    • biała komża lub krótka peleryna z gronostajowego futra
  • książka zamykana na kłódkę (rzadki atrybut)
  • palec na ustach jako symbol milczenia (rzadki atrybut)

Wspomnienie św. Jana Nepomucena

  • 16 maja
  • 21 maja - tylko diecezje katowicka i opolska (16 maja jest tam wspomnienie św. Andrzeja Boboli)

Autor:
 Tomasz Herud

Na podstawie:
materiały własne
załącznik nr 5 do regulaminu odznaki
żywoty świętych
wikipedia.org